Pentium 4 acaba adı gibi
dört dörtlük mü?
Intel firması , işlemci mimarisini değiştirme hususunda biraz
tutucu davranıyor. Intel çok uzun bir süredir kullandığımız
işlemci türlerinden sonra yeni bir işlemci modeline girişti
ve köklü bazı değişiklikler yapmaya karar vermiş olsa
gerek. Sonunda Pentium 4 `ü piyasaya sürdü. Genelde her işlemci
mimarisini değiştirmek için 4 yıl bekleyen Intel`in hem çekirdek
yapısında hemde işlemcinin dış dışaıyla olan veri ilişkilerinde
yeni bir sayfa açan Pentium 4 işlemsinin yeni ve bilinmeyen özelliklerini
gelin beraber inceleyelim isterseniz.
Pentium 4 İşlemcisinin
Yenilikleri Neler?
1GHz hız sınırını aşamayacağı anlaşılan PIII serisi işlemcilerden
sonra Pentium 4`ün gelmesi herkes için gerçektende gerekliydi.
p4 , en önemli özelliğinden ikisiyle dikkat çekiyor.
Bunlardan birincisi en yüksek frekansı kullanarak çalışan
x86 işlemci modeli olması diğeri ise NetBurst mimarisine sahip
olması. PIII serisinde x86 mimarisini kullanarak hemen hemen sınırlara
kadar ulaşan Intel bunada çözüm buldu ve "Hyper
Pipelined Technology" adını verdikleri bir metodla sınır
tanımayacağa benziyor.
Pipelin`ı kısabir şekilde işlemci üzerinde görev yapan küçük
üniteler olarak tanımlayabiliriz.Bunlara bölümlerde
diyebiliriz. Pipelined Technology`sini ise işlemcilerdeki
pipeline`ları arttırmak için tasarlanmış olan yeni bir
teknoloji olarak tanımlamamız doğru olur. Basit 10 aşamalı
Pipeline P4`te 20 aşamaya kadar ulaşıyor. Daha fazla pipeline
kullanarak Intel P4`ün yüksek çalışma frekansına çıkacağına
inanıyor. Diğer bir değişle ne kadar fazla pipeline olursa
okadar hız anlamına geliyor. Tabiki her güzelin bir kusuru
olduğu gibi bununda bir takım kusurları olacak bunlar nelermi?
Derin pipeline lerde yanlış tahmin edilen kollar için geriye
denülüp hesaplamalar yapılacağı zaman geriye dönüş kısa
pipeline`lara göre daha zaman alıcı olabiliyor. Bir bakıma hız
için yanlış tahmin edilen bu kollara , yani gecikmelere
katlanmış oluyor. Fakat bu okadar önemli değil P4`te bu durum
için bir önlem var.
Pentium 4 işlemcilerin üzerinde öncekilerinde bulunmayan bir
metal tabaka mevcut. Bunun iki nedeni var. Çok ağır olan fanın
işlemciye zarar vermesini önlemek ve diğer bir nedeni ise
ihtiyazı olan soğutmanın daha iyi sağlanabilmesi.
Pentium 4 Kullanacakların Bilmesi
Gererekn Bilgiler...
******** Şu anda 5-6 kadar firma P4 için anakart üretiyor.Bunların
içinden Fujitsu-Siemens (D1192) ve Intel`in (D850GB) anakartları
20 Kasım`dan beri piyasada olmasına rağmen ; MSI (MS6339) ,
Gigabyte kartları henüz seri üretim aşamasında değil.
******** Şu anda P4 için sadece Intel chipset üretimi yapıyor.
Diğer chipseti üreticilerinin P4 için üretmiş olduğu i850
chipsetin anakart üreticisine maaliyeti tam 90 dolar. Durum böyle
olunca P4`e destek veren yahud verecek olan anakartların
fiyatlarının neden yüksek olduğu apaçık ortada.
******** 2 Tane Rumbus kanalı , 4 kanallı (quad-pumped) 100HMz
FSB desteği performans açısından oldukça iyi değerlere ulaşmasını
sağlıyor.
******** Hafıza bant genişliği 3,2GB/sn mertebesine erişiyor.
Bu , DDR kullanan Athlon`larda 2,1GB/sn , P3`lerde ise 1006MB/sn
******** Bütün üreticiler 5 PCI slotlu anakart üretimi yapıyor.
Intel haricinde hepsi AGP-Pro slutu kullanıyor. AGP-Pro
kullanmak bir avantaj olarak değerlendirilmesine rağmen ,
kullanmamanın bir dezavantaj olduğu söylenemez.
******** Asus chipset üzerinde onboard ses kartı olmasına rağmen
bunun bağlantılarını kart üzerine takmayan tek üretici .Diğerlerinin
hepsi anakart üzerinde AC`97 uyumlu ses çıkışlarını
bulunduruyor. Bu da Asus için bir dezavantaj oluşturuyor.
******** Asus üreticiler arasında overlock özelliği ekleyen
tek üzerici. Fakat bu özellik olmazsa olmaz özellik değil.
Zira çok ısınan bu işlemciler için overlock işlemcinin
zarar görmesi anlamına gelebilir.Bunun sebebi: Normalde 100MHz
(quad-pumped= 400Mhz) olan FSB`yi 100,44Mhz
(quad-pumped=401,76MHz) yapabilir.
Bu da normalde 1496MHz olan işlemcinin hızını , sadece
1506,65MHz` e taşıyabilir anlamına geliyor. Yaklaşık 1000$
para verdiğiniz işlemcinizi bu kadar küçük bir değer için
riske atmaya değer mi? Bizce değmez.
******** Overlock ayarları yanlış yapıldığı taktirde ,
normalde hızını yükseltmek istediğiniz işlemcinizin , hızı
hatırısayılır bir oranda düşme tehlikesi içinde oluyor.
Yeni Bir Tampon Bellek Teknolojisi
P4 işlemcilerde tampon bellekte oldukça küçük L1 içeriyor.
PIII`ün L1 belleği ile kıyasladığımızda P4`ün tampon
belleği PIII`ün yarısı kadar. PIII deki tampon belleğin 16KB
olduğunu eski ziyaretçilerimiz bilirler. Bu durum da yeni bir işlemcide
bukadar az bir tampon belleğin ne işi var gibi bir soru oluşturabilir
akıllarda ¿?
Intel`in L1 tampon belleğini küçük tutmasındaki en büyük
neden ; küçük kapasitedeki L1 belleğin daha düşük
kapasitedeki L1 belleğin daha düşük latency değerlerini taşıyor
olmasıdır. Bu sayede L1 tampon bellekteki veri aktarımı sırasında
beklemeler engellenmiş oluyor. Athlon`daki yaklaşım ise büyük
L1 tampon bellek kullanmaktır. 64KM`lık bu bellek daha yüksek
latency değerleri taşıyor. P4`teki bu düşük L1 latency değeri
olumlu yönde bir performans artışı sağlamakla birlikte , 1,2
tampon bellekğinin performansta oynadığı rolü artırıyor.
Bunu şöyle düşünebiliriz. Tüm programlar L1 tampon belleğine
sığmayacağı için gerekli veriler ve komutlar 1,2 tampon
bellekten sorulacaktır.
Hatırlarsanız Intel PIII`ün tampon belleği , AMD Athlon`dan
daha geniş bir veri yolu sağladığı için üstündü. Yani işlemci
çekirdeği , tampon belleklerle 128 bit`lik bir veri yolu üzerinden
haberleşiyordu. PIII`deki Advanced Transfer Cache`ten (geliştirilmiş
transfer tampon belleği) daha düşük erişimli latency ve daha
geniş bir veri yoluna sahip olan P4 , özellikle multimedya
uygulamalarında , PIII`e göre çok daha fazla performans artışı
sağlıyor. Yani P4 , teorik olarak 48GB/sn`lik bir veri
transferine imkân sağlıyor. Aynı hızda çalışan PIII,
24GB/sn`ye, yine aynı hızda çalışan Athlon Tunderbird işlemcisi
ise 6GB/sn`ye veri transferine imkân sağlıyor. Thunderbird`te
bu imkanların düşük olmasının tek nedeni 64 bit`lik veri
yoluyla işlemci ve tampon bellek arasına veri aktarımı yapıyor
olması.
Yeni İşlemcinin de Kusuru Bir
Vardır.
Amerikan mağazalar zinciri Best Buy. Hewlett-Packard`ın P4
PC`lerini ürün listesinden çıkardı. Bunun sebebi ise; bir P4
bug`ın BIOS update yapılarak giderilmesiydi. Hewlett-Packart
sistemleri hala daha tanınlanmamışken piyasaya sürmüştü.
Bu olaylar yaşanırken Intel P4`ü hali hazırda 40 adet
bug(hata) ile piyasaya sürdü. Bu hatalar genelde , BIOS`tan
makinenin boot etmesi sırasında öngörülen işlemci için özel
olarak kaydedilmiş verilerin yüklenmesiyle çalışan
"Microcode Update" ile kaldırılıyor. Bu yüzden bir
anakartın BIOS`unun makinede bulunan işlemciyi doğru tanıması
çok önemlidir.
Microcode Nedir Ne İşe Yarar?
Aslında microcode yeni bir terim değil. PII lerle birlikte
ortaya çıktı. Aslında çok önemli olsada üzerinde fazla
durulmayan çok önemli bir detaydır. Microcode temelde sistemin
işlemci ile birlikte en performanslı şekilde çalışmasını
sağlayan bir programcık , bir kod sistemidir. Microcode işlemcideki
bazı uyumsuzluk sorunlarını gideriyor. İşlemcinin sorunsuz
bir şekilde çalışmasını sağlıyor.
P4 İşlemciye Terfi Etmek İçin
Neler Yapmalı?
P4 işlemciye terfi etmek isterseniz önemle dikkat etmeniz
gereken bir husus kasalarınızı ve güç kaynaklarınızı da
değiştirmek zorunda olmanız. P4 için üretilen anakartların
üzerinde normal ATX güç kaynakları tarafından desteklenmeyen
3 adet güç bağlantısı daha bulunmakta. Bunların birincisi
anakartın güç bağlantısı , ikincisi 4 dişli olan işlemcinin
güç bağlantısı ve üçüncü olarakta 6 dişli olan AGP-Pro
ekran kartı slotunun güç bağlantısı içindir. Üçüncü
neden sadece yeni özellikleri bulunan AGP-Pro ekran kartlarını
kullanarak isteyenler için. Normal AGP kartları için bu
gerekmiyor. Tüm bunların yanında kullanılan anakart seçimide
çok önemli. Zira bu işlemci ile kesintisiz ve sorunsuz bir
kullanım gereksinimi duyanlar tercihlerini iyi yapmalılar.
Fujitsu-Siemens bilgisayarların bize test platformu için gönderildiği
bu anakartın diğer anakartlardan bazı farklı ve önemli özellikleri
var. Bunları size kısaca sunalım.
Fujitsu-Siemens , diğer anakartlardan farklı olarak şu anda
normal ATX kasalarda da kullanılabilen anakartları üretiyor.
Bu da fazladan masraf açmaması bakımından önem teşkil
ediyor. Bu özellik şuan için sadece bu anakartta mevcut. D1192
, soğutucu anakart üzerinden kasaya yerleştirilmek zorunda
olmayacak şekilde tasarlanmış. Fujitsu-Siemens , 6 dişli iki
sıralı güç bağlantısı kullanması dolayısıyla , diğer
tek sıralı güç bağlantısı kullanan anakartlardan ayrılıyor.
Diğer anakartlar QuasiStandart olarak tabir edebileceğimiz tek
sıralı sistemi kullandığı için AGP-Pro kartların yeni özellikleri
tatmin edici şekilde kullanmama durumu ile karşı karşıya. P4
işlemcinin bir özelliği , çok fazla ısındığı zaman
sistemi otomatik olarak kapatması. TM/SM özelliği sayesinde
Fujitsu-Siemens D1192 sistemi hiç kapatmıyor. Bu sayede zaman
kaybetmekten kesintisiz çalışabiliyorsunuz.
Nasıl Bir Test Uyguladık?
P4 işlemciler ağırlık olarak multimedya uygulamalarında kullanılacağından testlerimizi
öncelikle bu yönde yapma gereği duyduk. Windows 98 SE ve Windows ME işletim
sistemleri altında ayrı ayrı testler yaptık. Bu testlerde kullandığımız sistem;
Fujitsu-Siemens D1192 anakart , 64MB Toshiba PC600 RDRAM , Western 20GB Hdd
, Creative Geforce 2 Ultra Ekrankartı.
Creative Geforce 2 Ultra ekran kartını kullanırken BIOS unda belirlenen 250MHz
çekirdek , 460MHz yerel bellek çalışma frekansı ve Nvidia Detonator3 627 Beta
sürücüleri ile çelıştırdık. İşlemci olarak Intel`in P4 serisi 15 model 0 Stepping
7 işlemci önerilen çalışma frekansı olan 1369,96MHZ de çalıştırdık.
P4 Test Sonuçları Ve Bizim Yorumlarımız.
P4 , Windows 98 SE altında yaptığımız testlerde PIII 800EB MHz`e göre karşılaştırma
yaptığımızda ortaya çok belirgin bir hız farkı çıkıyor. Tabii bunda PIII`e göre
daha yüksek olan işlemci frekansının büyük etkisi var. Tüm test programlarının
verdikleri sonuçları ince eliyip sık dokuduğumuzda P4`ün özellikle video uygulamaları
ve veri aktarımındaki hızı PIII`e göre oldukça hızlı. Windows ME altında yaptığımız
testlerde ise P4 , PIII`e daha yakın sonuçlar verdi. Oyun oynayarak yaptığımız
testlerde de hemen hemen aynı sonuçlar ortaya çıktı. P4 temel olarak oyun ve
veri aktarıma dayalı uygulamalarda çok iyi. Ancak 133MHz`lik DDR hafızası AMD
Athlon 1,2GHz tabanlı bir sistem ile karşılaştırdığımızda ise oldukça az farklar
ortaya çıkacak , benim görüşümce. Pahalı bir çözüm olan P4 işlemci terfisini
ve kullanımı sağlayan bileşenlerin ucuzlamadığı sürece kullanım alanının pek
yaygın olamayacağı ortada.
Şu aşamada yeni ve orta kullanıcılar için pahalı bir hız sistemi olan P4 , çok
amaçlı sunucu ve profesyonel kullanımlar için iyibir çözüm gibi gözüküyor. Galiba
bukadar pahalı olması sayesinde ülkemizde Intel`in en çok kullanılan işlemci
olması bile fark etmeksizin , Intel Türkiye pazarının bir kısmını AMD ye kaptıracak
gibi. Çünki yaptığımız testlerde ortaya çıkan sonuç AMD ve Intel firmalarının
işlemcileri hemen hemen hız bakımından kafa kafaya. Ekonomik yönden AMD daha
ucuz olduğundan galiba AMD ye rabet başlayacak. Bunca verdiğimiz bilgiden sonra
son bir soru = Sizce P4 size maddi ve hız yönünden uygunmu¿