Pentium 4 acaba adı gibi dört dörtlük mü?


Intel firması , işlemci mimarisini değiştirme hususunda biraz tutucu davranıyor. Intel çok uzun bir süredir kullandığımız işlemci türlerinden sonra yeni bir işlemci modeline girişti ve köklü bazı değişiklikler yapmaya karar vermiş olsa gerek. Sonunda Pentium 4 `ü piyasaya sürdü. Genelde her işlemci mimarisini değiştirmek için 4 yıl bekleyen Intel`in hem çekirdek yapısında hemde işlemcinin dış dışaıyla olan veri ilişkilerinde yeni bir sayfa açan Pentium 4 işlemsinin yeni ve bilinmeyen özelliklerini gelin beraber inceleyelim isterseniz.

Pentium 4 İşlemcisinin Yenilikleri Neler?

1GHz hız sınırını aşamayacağı anlaşılan PIII serisi işlemcilerden sonra Pentium 4`ün gelmesi herkes için gerçektende gerekliydi. p4 , en önemli özelliğinden ikisiyle dikkat çekiyor. Bunlardan birincisi en yüksek frekansı kullanarak çalışan x86 işlemci modeli olması diğeri ise NetBurst mimarisine sahip olması. PIII serisinde x86 mimarisini kullanarak hemen hemen sınırlara kadar ulaşan Intel bunada çözüm buldu ve "Hyper Pipelined Technology" adını verdikleri bir metodla sınır tanımayacağa benziyor.
Pipelin`ı kısabir şekilde işlemci üzerinde görev yapan küçük üniteler olarak tanımlayabiliriz.Bunlara bölümlerde diyebiliriz. Pipelined Technology`sini ise işlemcilerdeki pipeline`ları arttırmak için tasarlanmış olan yeni bir teknoloji olarak tanımlamamız doğru olur. Basit 10 aşamalı Pipeline P4`te 20 aşamaya kadar ulaşıyor. Daha fazla pipeline kullanarak Intel P4`ün yüksek çalışma frekansına çıkacağına inanıyor. Diğer bir değişle ne kadar fazla pipeline olursa okadar hız anlamına geliyor. Tabiki her güzelin bir kusuru olduğu gibi bununda bir takım kusurları olacak bunlar nelermi?
Derin pipeline lerde yanlış tahmin edilen kollar için geriye denülüp hesaplamalar yapılacağı zaman geriye dönüş kısa pipeline`lara göre daha zaman alıcı olabiliyor. Bir bakıma hız için yanlış tahmin edilen bu kollara , yani gecikmelere katlanmış oluyor. Fakat bu okadar önemli değil P4`te bu durum için bir önlem var.

Pentium 4 işlemcilerin üzerinde öncekilerinde bulunmayan bir metal tabaka mevcut. Bunun iki nedeni var. Çok ağır olan fanın işlemciye zarar vermesini önlemek ve diğer bir nedeni ise ihtiyazı olan soğutmanın daha iyi sağlanabilmesi.

Pentium 4 Kullanacakların Bilmesi Gererekn Bilgiler...

******** Şu anda 5-6 kadar firma P4 için anakart üretiyor.Bunların içinden Fujitsu-Siemens (D1192) ve Intel`in (D850GB) anakartları 20 Kasım`dan beri piyasada olmasına rağmen ; MSI (MS6339) , Gigabyte kartları henüz seri üretim aşamasında değil.

******** Şu anda P4 için sadece Intel chipset üretimi yapıyor. Diğer chipseti üreticilerinin P4 için üretmiş olduğu i850 chipsetin anakart üreticisine maaliyeti tam 90 dolar. Durum böyle olunca P4`e destek veren yahud verecek olan anakartların fiyatlarının neden yüksek olduğu apaçık ortada.

******** 2 Tane Rumbus kanalı , 4 kanallı (quad-pumped) 100HMz FSB desteği performans açısından oldukça iyi değerlere ulaşmasını sağlıyor.

******** Hafıza bant genişliği 3,2GB/sn mertebesine erişiyor. Bu , DDR kullanan Athlon`larda 2,1GB/sn , P3`lerde ise 1006MB/sn

******** Bütün üreticiler 5 PCI slotlu anakart üretimi yapıyor. Intel haricinde hepsi AGP-Pro slutu kullanıyor. AGP-Pro kullanmak bir avantaj olarak değerlendirilmesine rağmen , kullanmamanın bir dezavantaj olduğu söylenemez.

******** Asus chipset üzerinde onboard ses kartı olmasına rağmen bunun bağlantılarını kart üzerine takmayan tek üretici .Diğerlerinin hepsi anakart üzerinde AC`97 uyumlu ses çıkışlarını bulunduruyor. Bu da Asus için bir dezavantaj oluşturuyor.

******** Asus üreticiler arasında overlock özelliği ekleyen tek üzerici. Fakat bu özellik olmazsa olmaz özellik değil. Zira çok ısınan bu işlemciler için overlock işlemcinin zarar görmesi anlamına gelebilir.Bunun sebebi: Normalde 100MHz (quad-pumped= 400Mhz) olan FSB`yi 100,44Mhz (quad-pumped=401,76MHz) yapabilir.

Bu da normalde 1496MHz olan işlemcinin hızını , sadece 1506,65MHz` e taşıyabilir anlamına geliyor. Yaklaşık 1000$ para verdiğiniz işlemcinizi bu kadar küçük bir değer için riske atmaya değer mi? Bizce değmez.

******** Overlock ayarları yanlış yapıldığı taktirde , normalde hızını yükseltmek istediğiniz işlemcinizin , hızı hatırısayılır bir oranda düşme tehlikesi içinde oluyor.

Yeni Bir Tampon Bellek Teknolojisi

P4 işlemcilerde tampon bellekte oldukça küçük L1 içeriyor. PIII`ün L1 belleği ile kıyasladığımızda P4`ün tampon belleği PIII`ün yarısı kadar. PIII deki tampon belleğin 16KB olduğunu eski ziyaretçilerimiz bilirler. Bu durum da yeni bir işlemcide bukadar az bir tampon belleğin ne işi var gibi bir soru oluşturabilir akıllarda ¿?

Intel`in L1 tampon belleğini küçük tutmasındaki en büyük neden ; küçük kapasitedeki L1 belleğin daha düşük kapasitedeki L1 belleğin daha düşük latency değerlerini taşıyor olmasıdır. Bu sayede L1 tampon bellekteki veri aktarımı sırasında beklemeler engellenmiş oluyor. Athlon`daki yaklaşım ise büyük L1 tampon bellek kullanmaktır. 64KM`lık bu bellek daha yüksek latency değerleri taşıyor. P4`teki bu düşük L1 latency değeri olumlu yönde bir performans artışı sağlamakla birlikte , 1,2 tampon bellekğinin performansta oynadığı rolü artırıyor. Bunu şöyle düşünebiliriz. Tüm programlar L1 tampon belleğine sığmayacağı için gerekli veriler ve komutlar 1,2 tampon bellekten sorulacaktır.

Hatırlarsanız Intel PIII`ün tampon belleği , AMD Athlon`dan daha geniş bir veri yolu sağladığı için üstündü. Yani işlemci çekirdeği , tampon belleklerle 128 bit`lik bir veri yolu üzerinden haberleşiyordu. PIII`deki Advanced Transfer Cache`ten (geliştirilmiş transfer tampon belleği) daha düşük erişimli latency ve daha geniş bir veri yoluna sahip olan P4 , özellikle multimedya uygulamalarında , PIII`e göre çok daha fazla performans artışı sağlıyor. Yani P4 , teorik olarak 48GB/sn`lik bir veri transferine imkân sağlıyor. Aynı hızda çalışan PIII, 24GB/sn`ye, yine aynı hızda çalışan Athlon Tunderbird işlemcisi ise 6GB/sn`ye veri transferine imkân sağlıyor. Thunderbird`te bu imkanların düşük olmasının tek nedeni 64 bit`lik veri yoluyla işlemci ve tampon bellek arasına veri aktarımı yapıyor olması.

Yeni İşlemcinin de Kusuru Bir Vardır.

Amerikan mağazalar zinciri Best Buy. Hewlett-Packard`ın P4 PC`lerini ürün listesinden çıkardı. Bunun sebebi ise; bir P4 bug`ın BIOS update yapılarak giderilmesiydi. Hewlett-Packart sistemleri hala daha tanınlanmamışken piyasaya sürmüştü.

Bu olaylar yaşanırken Intel P4`ü hali hazırda 40 adet bug(hata) ile piyasaya sürdü. Bu hatalar genelde , BIOS`tan makinenin boot etmesi sırasında öngörülen işlemci için özel olarak kaydedilmiş verilerin yüklenmesiyle çalışan "Microcode Update" ile kaldırılıyor. Bu yüzden bir anakartın BIOS`unun makinede bulunan işlemciyi doğru tanıması çok önemlidir.

Microcode Nedir Ne İşe Yarar?

Aslında microcode yeni bir terim değil. PII lerle birlikte ortaya çıktı. Aslında çok önemli olsada üzerinde fazla durulmayan çok önemli bir detaydır. Microcode temelde sistemin işlemci ile birlikte en performanslı şekilde çalışmasını sağlayan bir programcık , bir kod sistemidir. Microcode işlemcideki bazı uyumsuzluk sorunlarını gideriyor. İşlemcinin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlıyor.

P4 İşlemciye Terfi Etmek İçin Neler Yapmalı?

P4 işlemciye terfi etmek isterseniz önemle dikkat etmeniz gereken bir husus kasalarınızı ve güç kaynaklarınızı da değiştirmek zorunda olmanız. P4 için üretilen anakartların üzerinde normal ATX güç kaynakları tarafından desteklenmeyen 3 adet güç bağlantısı daha bulunmakta. Bunların birincisi anakartın güç bağlantısı , ikincisi 4 dişli olan işlemcinin güç bağlantısı ve üçüncü olarakta 6 dişli olan AGP-Pro ekran kartı slotunun güç bağlantısı içindir. Üçüncü neden sadece yeni özellikleri bulunan AGP-Pro ekran kartlarını kullanarak isteyenler için. Normal AGP kartları için bu gerekmiyor. Tüm bunların yanında kullanılan anakart seçimide çok önemli. Zira bu işlemci ile kesintisiz ve sorunsuz bir kullanım gereksinimi duyanlar tercihlerini iyi yapmalılar. Fujitsu-Siemens bilgisayarların bize test platformu için gönderildiği bu anakartın diğer anakartlardan bazı farklı ve önemli özellikleri var. Bunları size kısaca sunalım.

Fujitsu-Siemens , diğer anakartlardan farklı olarak şu anda normal ATX kasalarda da kullanılabilen anakartları üretiyor. Bu da fazladan masraf açmaması bakımından önem teşkil ediyor. Bu özellik şuan için sadece bu anakartta mevcut. D1192 , soğutucu anakart üzerinden kasaya yerleştirilmek zorunda olmayacak şekilde tasarlanmış. Fujitsu-Siemens , 6 dişli iki sıralı güç bağlantısı kullanması dolayısıyla , diğer tek sıralı güç bağlantısı kullanan anakartlardan ayrılıyor. Diğer anakartlar QuasiStandart olarak tabir edebileceğimiz tek sıralı sistemi kullandığı için AGP-Pro kartların yeni özellikleri tatmin edici şekilde kullanmama durumu ile karşı karşıya. P4 işlemcinin bir özelliği , çok fazla ısındığı zaman sistemi otomatik olarak kapatması. TM/SM özelliği sayesinde Fujitsu-Siemens D1192 sistemi hiç kapatmıyor. Bu sayede zaman kaybetmekten kesintisiz çalışabiliyorsunuz.

Nasıl Bir Test Uyguladık?

P4 işlemciler ağırlık olarak multimedya uygulamalarında kullanılacağından testlerimizi öncelikle bu yönde yapma gereği duyduk. Windows 98 SE ve Windows ME işletim sistemleri altında ayrı ayrı testler yaptık. Bu testlerde kullandığımız sistem; Fujitsu-Siemens D1192 anakart , 64MB Toshiba PC600 RDRAM , Western 20GB Hdd , Creative Geforce 2 Ultra Ekrankartı.

Creative Geforce 2 Ultra ekran kartını kullanırken BIOS unda belirlenen 250MHz çekirdek , 460MHz yerel bellek çalışma frekansı ve Nvidia Detonator3 627 Beta sürücüleri ile çelıştırdık. İşlemci olarak Intel`in P4 serisi 15 model 0 Stepping 7 işlemci önerilen çalışma frekansı olan 1369,96MHZ de çalıştırdık.

P4 Test Sonuçları Ve Bizim Yorumlarımız.

P4 , Windows 98 SE altında yaptığımız testlerde PIII 800EB MHz`e göre karşılaştırma yaptığımızda ortaya çok belirgin bir hız farkı çıkıyor. Tabii bunda PIII`e göre daha yüksek olan işlemci frekansının büyük etkisi var. Tüm test programlarının verdikleri sonuçları ince eliyip sık dokuduğumuzda P4`ün özellikle video uygulamaları ve veri aktarımındaki hızı PIII`e göre oldukça hızlı. Windows ME altında yaptığımız testlerde ise P4 , PIII`e daha yakın sonuçlar verdi. Oyun oynayarak yaptığımız testlerde de hemen hemen aynı sonuçlar ortaya çıktı. P4 temel olarak oyun ve veri aktarıma dayalı uygulamalarda çok iyi. Ancak 133MHz`lik DDR hafızası AMD Athlon 1,2GHz tabanlı bir sistem ile karşılaştırdığımızda ise oldukça az farklar ortaya çıkacak , benim görüşümce. Pahalı bir çözüm olan P4 işlemci terfisini ve kullanımı sağlayan bileşenlerin ucuzlamadığı sürece kullanım alanının pek yaygın olamayacağı ortada.

Şu aşamada yeni ve orta kullanıcılar için pahalı bir hız sistemi olan P4 , çok amaçlı sunucu ve profesyonel kullanımlar için iyibir çözüm gibi gözüküyor. Galiba bukadar pahalı olması sayesinde ülkemizde Intel`in en çok kullanılan işlemci olması bile fark etmeksizin , Intel Türkiye pazarının bir kısmını AMD ye kaptıracak gibi. Çünki yaptığımız testlerde ortaya çıkan sonuç AMD ve Intel firmalarının işlemcileri hemen hemen hız bakımından kafa kafaya. Ekonomik yönden AMD daha ucuz olduğundan galiba AMD ye rabet başlayacak. Bunca verdiğimiz bilgiden sonra son bir soru = Sizce P4 size maddi ve hız yönünden uygunmu¿